"Панорама" КБ-ның мамандары Дағыстан Республикасының картасын дайындады және "Кеңістіктік деректер банкі" геопорталында орналастырды. Карта OpenStreetMap деректері бойынша қалыптастырылды, бастапқы деректер Geofabrik сайтынан алынды. Карталармен жұмыс істеу үшін Панорама Мини ГАЖ бағдарламасын немесе "Панорама" КБ-ның басқа бағдарламалық өнімдерін пайдалануға болады.

Карталар 1:5 000 масштабтағы (map5000m) ірі ауқымды жоспарлардың жаңғыртылған сыныптауышына келтірілген және қапталынған жобада (MPTZ) сақталған. MPTZ форматындағы жобаның құрамына өңірдің аумағына (ел, федерация субъектісі, әкімшілік аудан) арналған сандық карта, әкімшілік-аумақтық бөліністің картасы және сандық сыныптауыш кіреді. Кеңістіктік деректер банкінде жаңартуларды орналастыру Сандық карталардың деректерінің және ЖҚЗ деректерінің банкі бағдарламасының көмегімен орындалған. Кеңістіктік деректер банкінің ішіндегісін геопорталда жариялау және жүктеу үшін деректерге қолжетімділік GIS WebServer SE құралдарымен іске асырылған.

OpenStreetMap деректерінің негізіндегі тегін карталар "Сандық карталар" бетінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ мамандары білім берудің сандық түрленуі бойынша жұмысқа бесенді түрде қатысуын жалғастыруда. "Геопорталдар" - "Геопорталдардың бағдарламалық жасақтамасы. 1-бөлім " курсынан кезекті дәріс пен таныстырылым дайындалған.

Мәскеу мемлекеттік геодезия және картография университеті (МИИГАиК), "Геоинформатика және ақпартаттық қауіпсіздік" студенттері үшін әзірленген "Геопорталдар" курсы бойынша оқу бағдарламасы дәрістер мен тәжірибелік сабақтар циклын қамтиды. Курс геоақпараттық жүйелер мен технологиялар кафедрасының бакалавриат бағдарламасына қосылған.

"Геоинформатика және ақпартаттық қауіпсіздік" факультеті бұрын МИИГАиК-тың үш түрлі факультетінде жүзеге асырылған дайындық бағыттарын (ақпараттық жүйелер мен технологиялар, қолданбалы информатика, ақпараттық қауіпсіздік) біріктірді. Бұл қауымдастықтың синергетикалық әсері бір факультеттің аясында түрлі ғылыми-зерттеу топтарының өзара іс-қимылын күшейту есебінен, сонымен қатар дайындықтың іргелес бағыттары бойынша оқу-әдістемелік жұмысты орталықтандыру есебінен қол жеткізіледі.

Сабақтарды дайындауға және өткізуге жоғары біліктілікті кадрлар қатысады. Курстың тыңдаушыларын, нақты бағдарламалық жасақтама және оның тәжірибелік қолдануын қосқанда, таратылған геоақпараттық жүйелер мен геопорталдарды тұрғызудың саласында қолданылатын заманауи технологиялармен таныстырады. Материал таныстырылымдар түрінде көрсетілген, дәрістердің өздері бейнеге жазылады және "Панорама" КБ-ның білім базасында жарияланады. Қазіргі уақытта дәрістерді қарау және жүктеу мына тақырыптар бойынша қолжетімді:

- "Геопорталдардың жалпы сипаттамасы" (дәріс және таныстырылым);

- "Таратылған геоақпараттық жүйелердегі деректерді ұйымдастыру" (дәріс және таныстырылым);

- "Таратылған ГАЖ архитектурасы" (дәріс және таныстырылым);

- "Геопорталдардың бағдарламалық жасақтамасы. 1-бөлім" (дәріс және таныстырылым).

"Геопорталдар" тақырыбы бойынша дәріс материалдары "Бейнесабақтар" және "Таныстырылымдар" бөлімдерінде танысу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-да ActiveX технологиясын, мысалы, Visual Studio-ны қолдайтын, бағдарламалаудың кез келген ортасында еркін лицензиясы бар геоақпараттық жүйелерді құру үшін 14.0.1-нұсқалы GIS ToolKit Active инструментарийі әзірленді. Жаңа нұсқада картаны басқару компоненті – axMapManager қосылды. Бұл компонент пернетақтаның көмегімен дискреттік масштабтау, тінтуірдің дөңгелегін айналдырумен бірқалыпты масштабтау, тінтуір мен пернетақтаның пернесін басумен карта кескінін жылжыту, бүкіл картаны терезеде бейнелеу сияқты картаның кескінімен осындай қимылдарды іске асыру есебінен ГАЖ-қосымшаларды әзірлеудің тиімділігін арттырады. Меңзерді картаның үстінде жылжытқан кезде басқару компоненті картаны бейнелеудің ағымдағы мәндерін, картаның атауын, координаттарды алуға мүмкіндік береді.

Картаның таңдалған объектісі үшін компонент жеке диалогта семантикалық сипаттаманы қарап шығуға және редакциялауға, геобайланыстырылған фотосуретті көрсетуге, объектіге байланыстырылған құжаттарды қарап шығуға мүмкіндік береді. axMapManager компонентінің жұмысын зерттеу үшін мынадай мысал әзірленді: \GisToolActive14\Example\MS2012\C#\MapManager.

Бағдарламада SXF, TXF, DIR, TXT, MAP, SIT, SITX, S57, KML/KMZ, MIF/MID форматтарында ұсынылған кеңістіктің деректердің экспорт/импортын қамтамасыз ететін axMapDataConversion компоненті жетілдірілді. Кеңістіктік деректерді конверсиялау компонентіне EXIF-тегтердегі суретке түсіру жерлерінің GPS-координаттарын қамтитын JPEG форматындағы фотосуреттерді жүктеу функциясы қосылды. Жаңа нұсқада жаңартылған ГАЖ-ядроның функцияларын пайдалану есебінен геодеректерге іздеу және аналитикалық операцияларды орындау жылдамдығы арттырылды.

GIS Toolkit Active арнайы есептеулерді бейнелеу мен орындау үшін кеңістіктік және атрибуттық деректерді пайдалануға мүмкіндік беретін визуалды және визуалды емес компоненттер жиынтығын қамтиды. Осы компоненттерді пайдалану арқылы әртүрлі деңгейдегі (федералды, аймақтық, муниципалдық, корпоративтік) геоақпараттық жүйелер құрылады. Инструментарийде жергілікті, мемлекеттік және халықаралық координаттар жүйелерін қолдау іске асырылған (4000-нан астам әртүрлі координаттар жүйелерінің параметрлері жеткізілім жиынтығына кіреді). Инструментарийді пайдалану үшін кең Геокеңістіктік деректер банкі қолжетімді.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы жүктеу үшін Жүктеу бетінде қолжетімді.

"Панорама" КБ-да 14.0.3-нұсқалы "Панорама" ГАЖ әзірленді. Жаңа нұсқада жердің сандық карталарын, қала жоспарларын және арнайы карталарды құру және жаңарту, биіктіктер матрицаларының сапасын бақылау, тақырыптық карталарды рәсімдеу, әртүрлі жүйелер мен басқалар арасындағы мәтіндік файлдардағы координаттар тізімдерін қайта есептеу құралдары жаңартылды.

"Карта редакторы" тапсырмасында пернетақтадан енгізілген метрика координаттары бойынша "Объектіні құру" режимі жете аяқталды. Жұмысты тездету үшін алмасу буферін (Ctrl+C, Ctrl+V пернелер комбинациясы) пайдаланумен координаттар мәндерін көшіру және кірістіру мүмкіндігі кеңейтілді. Егер алмасу буферінде көп жолды мәтін қамтылса және жолдардың ұзындығы әртүрлі болса, онда буферден деректерді алған кезде бағдарлама Ctrl+V пәрменін бір орындау арқылы координаттар өрістерін автоматты түрде анықтайды және толтырады. Кесте өрістерін бөлгіш-символ ретінде бос орын немесе табуляция символы пайдаланылады. Деректерді көшіру және кірістіру бөлек өрісте де, кесте ұяшықтарының бөлінген ауқымында да жүзеге асырылады.

Мәнмәтіндік мәзірдің тиісінше тармағын таңдау немесе "W" "жедел" пернені басу бойынша белсенетін "Ең қысқа қашықтық бойынша байланыстыру" жаңа параметрді пайдаланумен сызықтық пен алаңдық объектіні құру режимдері жете аяқталды.

"Тізімдер бойынша объектілерді кесу" режимінде "Мултиполигонды қалыптастыру" параметрі қосылды. Тізімдерден объектілерге операцияларды орындау кезінде кесілген алаңдық объектілер бір мультиполигон түрінде немесе жеке объектілер түрінде сақталады.

"Объектінің типін өзгерту" және "Түрін өзгертумен объектінің көшірмесі" режимдерінде таңдалған объектінің немесе таңдалған объектілер тобының әрбір нүктесі бойынша растрлық белгілерді жасау мүмкіндігі қосылды. Объектінің жаңа түрі "Сыныптауыштан объектінің түрін таңдау" диалогының көмегімен немесе "E" жедел пернені басу арқылы тағайындалады. Қайта кодтау операциясын орындау нәтижесі метрика координаттары таңдалған объектінің метрикасына сәйкес келетін нүктелік объектілер жиыны болып табылады. "Объектінің типін өзгерту" режимінде жаңа шартты белгі берілгеннен кейін бастапқы объекті жойылады, "Түрін өзгертумен объектінің көшірмесі" режимінде бар объекті сақталып қалады.

"Кесу және тігу" панеліндегі "Карта редакторы" тапсырмасында "Сызықтық объектіні сызықтық объектімен жару" режимі қосылды. Кесуді орындау үшін редакцияланатын және жаратын объектілер біртіндеп таңдалады. Тұйықталмаған да, тұйықталған да контурларды қайта өңдеу жүзеге асырылады. Жаратын объектінің ішінде қалған редакцияланатын объектінің учаскелерін өңдеу келесі үш режимде орындалады: кодты өзгертпей сақтау, учаскелерді жою, код өзгертумен жазба жасау.

"Графикалық объектілер" панеліндегі "Карта редакторы" тапсырмасында "Кесте" типті графикалық объектіні құру үшін "Кестені түсіру" режимі қосылды. "Кесте" типті объектілердің көмегімен әртүрлі салалар бойынша статистикалық деректер ұсынылуы мүмкін. Объектінің графикалық түрі сыныптауышқа қоспай-ақ, картаға қажетті кестені бірден жасауға және түсіруге мүмкіндік береді. Мұндай тәсіл, егер жасалатын кесте картадағы нақты объекті/аумақ үшін бірегей болса, өзекті болады. Картаға әрбір жаңа "Кесте" графикалық объектісін түсірген кезде кестенің ішіндегісімен CSV файлын таңдауға сұрату беріледі.

"Автофигуралар" панеліндегі "Карта редакторы" тапсырмасында алаңдық пен сызықтық объектілер үшін "Фарватерді (ортаңғы сызықты) салу" режимі қосылды. Құрылатын объектінің түрі сыныптауыштан "Объектіні құру" стандартты диалогында таңдалады.

"Объектіні таңдау" диалогында "Файлдары бар бумаға сілтеме" типті семантиканы қосу және редакциялау мүмкіндігі іске асырылды. Семантиканың мәні әртүрлі форматтар мен бумалардың көптеген файлдары орналастырылған директорий аты болып табылады. Егер семантика толтырылмаса, онда оған жүгінген кезде буманың атын таңдау үшін диалог шақыртылады. "Бумаға сілтеме" толтырылған семантикаға жүгінген кезде түбірлік бумадағы және тіркемеленген бумалардағы файлдар тізімі автоматты түрде қалыптасады. Таңдалған файлға қосарланған шерту бойынша тиісінше файлды тану және өңдеу бағдарламасы іске қосылады. Құжаттарға, кестелер мен графикалық кескіндерге сілтеме жасаған кезде файлдың ішіндегісін бейнелеу орындалады, кеңістіктік деректерге сілтеме жасаған кезде ГАЖ-дың жеке терезесінде деректер жинағын ашу орындалады.

Егер бумада редакциялауды талап етпейтін құжаттар болса, оны ол ZIP-файлына сығыдауы мүмкін, ал объектіге "Файлға сілтеме" типті семантика берілуі мүмкін. Құжаттармен әрекеттер бумаға сілтеме жасағандай сияқты бірдей болады. Карталарды MAPZ, SITZ, MPTZ форматтарына жинақтау кезінде "Файлға сілтеме" типті семантикалардан сілтемесі бар құжаттар сондай-ақ "Бумаға сілтеме" семантикасына қарағанда, бір деректер жинағына жинақталатын болады. "Метрика" бетбелгісінде көшірілген деректерді одан әрі пайдалану үшін, мысалы, оларды пернетақтадан енгізілген координаттар бойынша объектіні құру режимінде орналастыру үшін Ctrl+А пернелер комбинациясымен метриканың барлық координаттарын алмасу буферіне жылдам көшіру іске асырылған.

Бөлінген объектілер семантикасы бойынша қолтаңбаларды салу диалогында мультиполигон үшін қолтаңбаларды жасау режимін таңдау мүмкіндігі қосылды. "Мультиполигонға кіретін барлық объектілерге қол қою" опциясы қосылған кезде қолтаңба мультиполигонға тиесілі болатын әрбір контур үшін қалыптасады және диалогтың теңшелімдеріне сәйкес түсіріледі. Қолтаңбаны мультиполигонның шеңберіндегі тек бір объектіге ғана орналастыру қажет болған кезде "Барлық объектілерге қол қою" опциясын сөндіру керек.

"Абсолютті биіктіктерді бақылау" тапсырмасы жете аяқталды. Карта объектілерін бейіндеудің жаңа түрі әзірленді – триангуляция қырлары бойынша. Триангуляцияның шыңдары: нүктелік объекті (биіктіктің белгісі, МГЖ тармағы, кесу белгісі), абсолютті биіктікпен алаңдық объектінің метрика нүктесі (көл, су қоймасы), горизонтальдің метрика нүктесі болып табылады. Биіктіктер белгілерінің көп санымен және изосызықтардың аз санымен жазық рельеф үшін бейіндеудің жаңа түрі көлденең және тік бағыттар бойынша көрші биіктіктерді іздеу кезінде әбестерді жоққа шығарады, бұл ақпараттық емес хабарламалардың санын азайтады және бақылау нәтижелерін талдауды жеңілдетеді.

"Геопорталдардан деректерді қосу" тапсырмасы жете аяқталды. Ресейлік федералды геологиялық қорының геопорталын – Пайдалы қазбалардың болуын көрсететін МРБ-ні есепке алу объектілерін қуаттау қосылған. Геопорталға 3 қабат кіреді: Көмірсутек шикізаты, Қатты отынды пайдалы қазбалар, Жалпы таралған пайдалы қазбалар. Росреестрдің геопорталын қуаттау жақсартылды. Таңдалған аумақтарға деректердің болуына сұратулар жасау есебінен геопорталдардан деректерді бейнелеу жылдамдығы көбейтілді. Векторлық ақпаратты бейнелеу жақсартылды, қолтаңбалар қосылды.

"Карта бойынша есептеулер" тапсырмасынан шақырылатын "Мәтіндік файлдардағы координаттарды қайта есептеу" режимі жете аяқталды. Ауысудың берілген параметрлері (Гельмерт кері түрленуі, немесе Coordinate Frame Rotation; EPSG dataset coordinate operation method code 1032) бойынша эллипсоидтар арасындағы геодезиялық координаттарды тікелей қайта есептеу мүмкіндігі қосылды. Ауысу параметрлері xml файлдарында оқылуы және сақталуы мүмкін.

"Объектілердің метрикасын түзету" тапсырмасы жете аяқталды. "Қосалқы объектілер" бетбелгісіне "Мультиполигонның қосалқы объектілерінің кіру белгілерін түзету" режимі қосылды. Оны қосқан кезде полигон мультиполигон болып табылатыны тексеріледі және қосалқы объектілердің мультполигонның сыртқы контурларына кіру белгілері түзетіледі.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы Жүктеу бөлімінде жүктеу үшін қолжетімді.

"Панорама" КБ-да Astra Linux, CentOS, Ubuntu, MS Windows операциялық жүйелері үшін 6.3.0-нұсқалы GIS WebServer SE әзірленді. Бағдарламаның жаңа нұсқасында масштабын таңдаумен жоғары ажыратымдылықтағы картаны басып шығару мүмкіндігі қосылған. Пайдаланушы жердің учаскесін таңдап, картаны басып шығару масштабын көрсетіп, түсініктемелер қоса алады. Картаны png немесе jpeg растрлық форматына сақтауға, файлды браузерге жүктеуге және дискіге жазуға болады. Басып шығару кезінде картаға қосылған графикалық кескіндер: бөлінген объектілер, өлшеулер, жергілікті қабаттардың суреттері сақталып қалады. Қосымша пайдаланушыларын авторландыру механизмі жаңартылды. Пайдаланушыларды анықтап тану, топтарды, пайдаланушыларды және деректерге қол жеткізу құқықтарын жүргізу үшін SQLite деректер базасының кестелері пайдаланылады. Топтар мен ажыратымдылықтарды теңшеу әкімшілендіру модулінде орындалады.

Қосымшаның пайдаланушы интерфейсі мобильді құрылғылармен жұмыс істеу үшін бейімделген. Қосымшаның компоненттері Material Design графикалық дизайнын пайдаланумен реактивті стильде әзірленген.

Жаңа нұсқада GIS WebServer SE мүмкіндіктерін кеңейтетін және басқа ақпараттық жүйелерге кіріктіру мүмкін болатын GIS WebToolKit SE Web-қосымшаларын әзірлеудің инструментарийі жете аяқталды. Деректерге (суреттерге, векторлық карталарға және жердің бедері туралы ақпаратқа) қол жетімділік жалпы қабылданған OGC хаттамалары мен ISO стандарттары бойынша Web-сервистерді ұсынады. Бедердің цифрлық моделі ретінде биіктік деректерінің әртүрлі түрлері пайдаланылады: матрицалар (SRTM, GeoTIFF, IMG, MTW форматтарында), TIN-модельдер, нүктелер бұлты және басқалар.

Кеңістіктік деректер көзі ретінде Сандық карталар деректері және ЖҚЗ банкі болуы мүмкін. Ол алмасу форматтарындағы кеңістіктік деректерді жинауды, сақтауды, іздеуді және беруді, карта-схемалар түрінде деректер банкінің күйін бейнелеуді, геожабындарды автоматты түрде қалыптастыруды және жаңартуды қамтамасыз етеді.

GIS WebServer SE құпиялылық таңбасы немесе коммерциялық құпиясы бар деректердің қорғауын қамтамасыз ету арқылы жабық корпоративтік жүйелерді тұрғызу кезінде қолданылады. GIS WebServer SE мәлімделмеген мүмкіндіктердің жоқтығының 2 деңгейі бойынша сертификатталған. Бағдарламаның жаңа нұсқасы аумақтардың дамуын талдау, басқару және келешектік жоспарлау мәселелерін шешу кезінде қосымшаның мүмкіндіктерін кеңейтеді. GIS WebServer SE JavaScript-ті пайдаланатын әзірлеу құралдарында қолдануы мүмкін болатын GIS WebToolkit SE инструментарийін пайдаланумен іске асырылған.

Бағдарламаның жаңа нұсқасы сайтта Жүктеу бөлімінде орналастырылған.